رمان کوتاه «بنفشه کوچولو»، نوشتهی پروین سلاجقه
توضیح: «کتابهای آنلاین» بخشی از این وبلاگ است که به مرور کتابهای منتشر شده در اینترنت میپردازد. اگر میخواهید دربارهی کتاب شما هم صحبت کنم، از طریق ایمیل با من در تماس باشید.
نسخهی اینترنتی «بنفشه کوچولو» منتشر شده در نسخهی نوروزی «جن و پری» را اینجا بخوانید.
کتابهای کودکان دنیاییست دوست داشتنی، دنیایی که نویسنده را به سالهای گذشته بر میگرداند، به جایی که هر چیزی ممکن است و هر فکر و ایدهیی میتواند رخ بدهد. کودکی دنیای آرزوهاست. ادبیات کودک، با دو نوع نگاه کار میشود. ادبیاتی که برای کودک نوشته میشود، ادبیاتی که با نگاه کودک نوشته میشود. در اولین دسته،کتابها نوشته میشوند تا برای کودکان (یا توسط کودکان) خوانده شوند و برابر نگاه کودک نوشته میشوند. از مشهورترین نویسندههایی که بیشتر برای کودک نوشتهاند میتوان از رول دال نام برد. دستهی دوم، داستانهایی هستند که از نگاه کودک نوشته میشوند، اما خوانندهی آن را بیشتر بزرگسالان تشکیل میدهند،مانند سری کتابهای هری پاتر نوشتهی جی. کی. رولینگ.
در زبان فارسی، ما از نظر ادبیات کودک در ضعف هستیم. اول از همه اینکه ترجمههای ما از ادبیات کودک، اغلب مهجور است. زبان درستی به کار گرفته نمیشود و کار دقیق انجام نمیشود. کتابهای نوشته شده در زبان فارسی هم ضعف ناشر دارند. نشرهای اصلی کودک، مانند «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» یا «نشر مدرسه» نشرهایی دولتی هستند، که درب آنها بر روی همه باز نیست. مثلن کانون، فقط کتابهای کسانی را بررسی میکند که سابق بر این دو کتاب کودک کار کرده باشند. نشرهای خصوصی، بیشتر کار ترجمه کار میکنند. مشکل اصلی نشرهای خصوصی، قیمت بالای کتابهاست و اینکه کار ترجمه، ضعفهای خود را دارد، چون ما ویراستار متخصص ادبیات کودک تقریبا در ایران نداریم.
در اینترنت، ما هنوز صاحب یک وبسایت معتبر و شناخته شده برای ادبیات کودک نیستیم. وبسایتی که تخصصی این نوع ادبیات را کار کند و کتابهای کودک را هم به صورت اینترنتی و مجانی منتشر کند. (چرا؟) شمارهی نوروزی ماهنامهی اینترنتی همراه شده است با انتشار یک کتاب کودک نوشتهی خانوم پروین سلاجقه، که بیشتر به خاطر نوشتههای نقد ادبیشان شناخته شده هستند (وبلاگ فعلی و وبلاگ سابق خانوم سلاجقه.) کتاب سابق بر این در تیراژ ده هزار نسخه منتشر شده و به فروش رفته است و حالا بعد از نایاب شدن اثر، در اینترنت قرار گرفته است. چه ایدهی زیبایی! کار نویسندههای دیگر کودک هم نوشتههای سابق منتشر شده را که دیگر الان امکان انتشار ندارند را بر روی نت قرار بدهند. کاش یک نشر اینترنتی خاص کودک هم بشود درست شود که این کتابهای نایاب را در خود جای بدهد. نه فقط در فایل اچتیامال که جن و پری منتشر کرده، که اسکن شده شبیه به نسخهی اولیه در فرمت پیدیاف که لذت دیدن تصویرهای کتابها را هم به خواننده اعطا کند.
کتابهای کودک کوتاه است، «بنفشه کوچولو» تعداد کمی لغت دارد. راحت و سریع خوانده میشود. ضعف اصلی آن، نبودن تصویرهای کتاب است. مشکلی که کتاب را برای خوانده شدن بر کودک، ملالتبار میکند. یعنی نسخهی اینترنتی اثر، صرفن به درد خوانندهی بزرگسال میخورد. مگر اینکه کسی حوصله داشته باشد و اثر را پرینت بگیرد و خود طرحهایی در کناراش کار کند و در اختیار کودک خویش قرار بدهد.
داستان میتواند خلاق باشد برای کودک، میتوان داستان را برای کودک خواند و از کودک خواست تا با داستان نقاشی بکشد. هر کودکی میتواند یک نسخهی مصور از این اثر را برای خودش درست کند، میتوان داستان را عوض کرد و گفتگوهای آن را کم و زیاد کرد.
داستان ساده است: یک داستان شبهفولکور، که راوی آن یک بنفشه است زیر زمین که به دنبال بهار، خود را به روی زمین میکشاند. قصه را بخوانید و از خواندن آن لذت ببرید و امیدوار باشیم که اینترنت، دریچهی ارزشمند شود برای گسترش ادبیات کودک و کتابخوانی.